Battery Electric Vehicle: BEV (รถยนต์ไฟฟ้าแบตเตอรี่) คือรถยนต์ไฟฟ้า (EV) ที่ทำงานโดยใช้พลังงานจากแบตเตอรี่เพียงอย่างเดียวและชาร์จจากแหล่งภายนอก ช่วงแรงดันไฟฟ้าที่ BEV ใช้งานนั้นมีแนวโน้มเพิ่มขึ้นเรื่อยๆ การใช้แรงดันไฟฟ้าที่สูงอาจเป็นอันตรายต่อผู้ใช้งาน หากไม่มีการตรวจเช็ครถยนต์ไฟฟ้าของคุณให้ใช้งานได้อย่างปกติ เพราะฉะนั้นบทความนี้เราจะพูดถึงขั้นตอนการตรวจเช็คระบบไฟฟ้าสำหรับรถยนต์ไฟฟ้าอย่างปลอดภัย

การปิดระบบ HV (High Voltage) ของรถยนต์ไฟฟ้า (EV)

ก่อนดำเนินการทดสอบและวัดค่าไฟฟ้า ต้องปิดระบบ High Voltage ของรถโดยถอดปลั๊กหรือสวิตช์ออกจากระบบแบตเตอรี่ก่อนดำเนินการทดสอบหรือตรวจวัด เพื่อความปลอดภัย และอย่าลืมตรวจสอบ DTC (Digital Trouble Codes) เพื่อดูข้อผิดพลาดของเครื่องยนต์

 * การถอดชิ้นส่วนไฟฟ้าแรงสูงเป็นงานที่เป็นอันตราย ผู้ที่ปฏิบัติงานต้องมีคุณสมบัติตามข้อบังคับที่กฎหมายกำหนดพร้อมการฝึกอบรมการปฏิบัติงานอย่างมืออาชีพ สำหรับรายละเอียดโปรดปฏิบัติตามคู่มือการใช้งานของผู้ผลิตรถยนต์แต่ละราย

การวัดอุณหภูมิของแบตเตอรี่ HV

เพื่อความปลอดภัยในการวัดอุณหภูมิพื้นผิวของแบตเตอรี่ HV เราควรเลือกใช้เครื่องวัดอุณหภูมิแบบไม่สัมผัส  ในการตรวจสอบนี้ให้ตรวจสอบการเปลี่ยนแปลงของอุณหภูมิและบริเวณที่มีอุณหภูมิสูง 

เครื่องมือที่ใช้: เครื่องวัดอุณหภูมิอินฟราเรด FT3701 โดย FT3701 เป็นเครื่องวัดอุณหภูมิอินฟราเรดที่มีเลเซอร์มาร์คเกอร์สองจุดที่วัดอุณหภูมิพื้นผิวโดยเฉลี่ยภายในวงกลมที่เกิดจากจุดสองจุด

การวัดแรงดันเป็นศูนย์

การวัดนี้ดำเนินการเพื่อป้องกันไฟฟ้าช็อตและเพื่อให้แน่ใจว่ารถดับลง วัดแรงดันไฟฟ้าบนโลหะที่มีโอกาสถูกสัมผัสเมื่อถอดปลั๊กขั้วต่อ HV นอกจากนี้ หลังจากถอดปลั๊กขั้วต่อของแบตเตอรี่ HV แล้ว ตรวจสอบให้แน่ใจว่าระบบ HV ปิดอยู่ ในการทดสอบนี้ ควรวัดแรงดันไฟฟ้าระหว่างจุดเฉพาะและกราวด์แชสซีของรถ ควรแสดงเป็นศูนย์โวลต์ (0 V)

การทดสอบนี้ต้องทดสอบ 3 ครั้งดังนี้

การวัดแรงดันเป็นศูนย์ครั้งที่ 1: ก่อนถอดสาย HV ระหว่างแบตเตอรี่ HV และอินเวอร์เตอร์

หลังจากปิดระบบ HV ของรถแล้ว จะมีการวัดค่าเป็นศูนย์บนพื้นผิวที่มีโอกาสถูกสัมผัสเมื่อถอดขั้วต่อสาย HV ตารางที่ 1 แสดงตัวอย่างจุดวัด

ตารางแสดงตัวอย่างของจุดวัด

โดยช่องเทอร์มินอลของ DT4261 ช่วยป้องกันไม่ให้ใส่สายวัดผิดได้ หากทำการวัด โดยที่ไม่มีฟังก์ชั่นนี้ อาจเกิดความผิดพลาดในการวัด ทำให้เกิดการบาดเจ็บอย่างรุนแรงจากแรงดันไฟฟ้าเกินไปยัง DMM

ถอดสายแบตเตอรี่ HV ออกแล้วปล่อยทิ้งไว้

หลังจากดำเนินการวัดแรงดันเป็นศูนย์ ให้ถอดสายไฟฟ้าแรงสูง (HV) และรออย่างน้อย 10 นาทีเพื่อให้ระบบ HV คายประจุ เพื่อหลีกเลี่ยงอุบัติเหตุร้ายแรง จำเป็นต้องรอเป็นระยะเวลาหนึ่ง

ระยะเวลาในการคายประจุอาจแตกต่างกันไป ดังนั้นโปรดตรวจสอบกับผู้ผลิตรถยนต์

ตำแหน่งของการวัดจะมีดังต่อไปนี้:

• A: อินเวอร์เตอร์ มอเตอร์ ฯลฯ
• B: แชสซี
• C: สายเคเบิล HV
• D: แบตเตอรี่ HV

การวัดแรงดันเป็นศูนย์ครั้งที่ 2: หลังจากถอดสาย HV ระหว่างแบตเตอรี่ HV และอินเวอร์เตอร์แล้ว

หลังจากถอดสาย HV แล้ว ให้รออย่างน้อย 10 นาทีเพื่อให้ระบบ HV คายประจุ จากนั้นทำการวัดแรงดันเป็นศูนย์อีกครั้ง

ดังที่แสดงในตารางที่ 2 การวัดจะทำที่ขั้วต่อด้านแบตเตอรี่ HV และขั้วต่อด้านอินเวอร์เตอร์

ตารางแสดงตัวอย่างของจุดวัด

ตัวอย่างการใช้เครื่อง DIGITAL MULTIMETER DT4261 วัดที่ด้านแบตเตอรี่ HV (รูปซ้าย) และด้านอินเวอร์เตอร์ (รูปขวา)

การทดสอบค่าการนำไฟฟ้า

การทดสอบนี้ดำเนินการเมื่อมีการติดตั้งหรือเปลี่ยนชิ้นส่วนไฟฟ้าแรงสูง (HV) ตรวจสอบระบบไฟฟ้าว่าแชสซี แผงป้องกัน และส่วนประกอบอื่นๆ ทั้งหมดเชื่อมต่อกันโดยไม่มีปัญหาใดๆ วัดความต้านทานของการเชื่อมต่อกราวด์ที่บริเวณที่มีการเชื่อมต่อแชสซีของรถยนต์และส่วนประกอบ HV หากค่าความต้านทานสูงหรือค่าความต้านทานแตกต่างอย่างมากจากค่าที่วัดได้ แสดงว่าการเชื่อมต่อส่วนประกอบ HV อาจติดตั้งไม่ถูกต้อง

1. ตรวจสอบปลายของสายวัดทดสอบที่จะใช้นั้นสะอาดและไม่ชำรุด วางสายวัดทดสอบบนวัตถุที่ทราบว่ามีความต้านทานเป็นศูนย์โอห์ม และตรวจสอบว่าเครื่องมือวัดสามารถทำการวัดได้อย่างถูกต้อง ขจัดสิ่งสกปรก ฯลฯ เนื่องจากอาจส่งผลต่อค่าความต้านทานที่วัดได้

2. รูปต่อไปนี้คือการวัดแรงต้านทานระหว่างส่วนที่ยึดติดกันของแชสซีรถยนต์

ตารางต่อไปนี้คือการแสดงตัวอย่างผลการวัด ตรวจสอบว่าค่าที่วัดจากตำแหน่ง A กับ ตำแหน่ง B นั้นจะมีค่าใกล้เคียงกัน และไม่มีความแตกต่างอย่างมีนัยสำคัญ

ตารางแสดงตัวอย่างผลการวัด

หากค่าที่วัดได้มีความแต่ต่างกันเกินไป ผู้ปฏิบัติงานต้องทำการตรวจเช็คการติดตั้งชิ้นส่วนนั้นๆใหม่ และทำการวัดใหม่อีกครั้ง

• • RM3548 เป็นมิเตอร์ DC มิลลิโอห์มมิเตอร์แบบสี่ขั้ว 
  • ช่วงกระแสทดสอบตั้งแต่ 500 nA ถึง 1 A ซึ่งเป็นไปตามข้อกำหนดของมาตรฐาน ECE-R100 (*2) สำหรับความแม่นยำในการวัดที่ยอดเยี่ยม 

          *2:มาตรฐานความปลอดภัยสำหรับระบบส่งกำลังไฟฟ้าของยานพาหนะบนท้องถนน รวมถึงระบบแบตเตอรี่แบบชาร์จไฟได้

การวัดความต้านทานฉนวนของรถยนต์ไฟฟ้า

ในการทดสอบนี้ เราตรวจสอบว่าไม่มีข้อบกพร่องในฉนวนระหว่างระบบ HV และกราวด์ การทดสอบฉนวนจะดำเนินการกับทั้งขั้วต่อของแบตเตอรี่ HV (ด้านแบตเตอรี่) และขั้วต่อของอินเวอร์เตอร์ (ด้านอินเวอร์เตอร์) การทดสอบจะดำเนินการระหว่างแต่ละด้าน (แบตเตอรี่และอินเวอร์เตอร์) และพื้นแชสซีของรถ การวัดนี้ต้องการแรงดันทดสอบที่มากกว่าแรงดันแบตเตอรี่ของรถยนต์ โปรดทราบว่าแรงดันทดสอบอาจแตกต่างกันไปตามรุ่นของรถยนต์

ตำแหน่งของการวัดจะมีดังต่อไปนี้:

A: อินเวอร์เตอร์ มอเตอร์ ฯลฯ

B: แชสซี

C: สายเคเบิล HV

D: แบตเตอรี่ HV

ส่วนขั้นตอนการทดสอบฉนวนมีดังนี้:

1. แรงดันทดสอบที่ใช้ระหว่างการวัดฉนวนต้องสูงกว่าแรงดันแบตเตอรี่ของรถยนต์ เมื่อวัดความต้านทานของฉนวนด้วยเครื่องทดสอบฉนวน HIOKI ตัวอย่างเช่น แบตเตอรี่ HV ของรถยนต์คือ 400 V ให้ใช้ช่วง 500 V ในการทดสอบ โดยแรงดันทดสอบอาจแตกต่างกันไปตามรุ่นของรถยนต์

2. เกณการตัดสินว่าค่าความเป็นฉนวนดีหรือไม่ดี อ้างอิงจากค่าความต้านทานฉนวนที่ระบุโดยโรงงานผู้ผลิตรถยนต์นั้นๆ

3. ตามที่แสดงในตารางด้านล่าง ทำการทดสอบทั้งขั้วต่อของแบตเตอรี่ HV (ด้านแบตเตอรี่ HV) และขั้วต่อของอินเวอร์เตอร์ (ด้านอินเวอร์เตอร์) การทดสอบดำเนินการระหว่างขั้วต่อสายไฟ HV (แบตเตอรี่และอินเวอร์เตอร์) ของแต่ละด้านกับกราวด์แชสซีของรถ เนื่องจากมีไดโอดอยู่ที่ด้านอินเวอร์เตอร์ จึงจำเป็นต้องเปลี่ยนขั้ว ดังนั้นการทดสอบจึงทำสองครั้ง

ตารางแสดงจุดทดสอบ

ตัวอย่างการทดสอบฉนวนที่ด้านแบตเตอรี่ HV (รูปซ้าย) และด้านอินเวอร์เตอร์ (รูปขวา) 

• สำหรับช่วง HV (500 V หรือ 1,000 V) IR4057-50 มีคุณสมบัติด้านความปลอดภัยที่ช่างเทคนิคต้องปลดล็อกนอกเหนือจากการเลือกแรงดันไฟฟ้าเพื่อป้องกันอุบัติเหตุ HV โดยไม่ได้ตั้งใจ
• สายวัดทดสอบที่เป็นอุปกรณ์เสริมพร้อมสวิตช์ระยะไกล L9788-10 ติดตั้ง LED ซึ่งช่วยในการมองเห็นและตัดสินผ่าน/ไม่ผ่านทันทีในขณะที่การวัดกำลังดำเนินการ

การวัดแรงดันเป็นศูนย์ครั้งที่ 3 : ก่อนเชื่อมต่อสายเคเบิล HV อีกครั้งหลังการตรวจสอบ

หลังจากซ่อมแซมหรือตรวจสอบเสร็จแล้ว ให้ทำการวัดแรงดันเป็นศูนย์ที่ด้านอินเวอร์เตอร์และแบตเตอรี่ก่อนที่จะเชื่อมต่อระบบ HV ใหม่อย่างปลอดภัย ตารางด้านล่าง แสดงจุดการวัดสำหรับด้านแบตเตอรี่ HV และด้านอินเวอร์เตอร์ เนื่องจากมีไดโอดอยู่ที่ด้านอินเวอร์เตอร์ จึงจำเป็นต้องเปลี่ยนขั้ว ดังนั้นการทดสอบจึงทำสองครั้ง

ตารางแสดงตัวอย่างของจุดวัด

สอบถามข้อมูลเพิ่มเติม:

● เลือกซื้อ Hioki Data logger คลิ๊ก

● สามารถเยี่ยมชม บทความจาก LEGA CORPARATION ได้ที่นี้

● โทร. 02-746-9933

● LINE: @lega