เครื่องมือวัดค่ากรด-ด่าง
เครื่องวัดค่ากรด-ด่าง หรือ pH Meter เป็นอุปกรณ์สำคัญสำหรับตรวจสอบความเป็นกรดหรือด่างของน้ำและสารละลาย ซึ่งมีผลโดยตรงต่อคุณภาพของผลิตภัณฑ์ กระบวนการผลิต และความปลอดภัยในงานอุตสาหกรรม เครื่องวัด pH จาก LEGATOOL.com มีให้เลือกตั้งแต่รุ่นแบบปากกาขนาดเล็ก ไปจนถึงรุ่นตั้งโต๊ะและระบบออนไลน์สำหรับงานควบคุมกระบวนการ เหมาะสำหรับทุกงานที่ต้องการความแม่นยำในการวัดค่า pH
ค่า pH (Potential of Hydrogen) เป็นค่าที่ใช้บอกระดับความเป็นกรดหรือด่างของสารละลาย โดยมีช่วงตั้งแต่ 0–14 ซึ่ง pH 7 คือค่ากลาง (เป็นกลาง) ส่วนค่าน้อยกว่า 7 คือกรด และมากกว่า 7 คือด่าง การวัดค่า pH อย่างถูกต้องจึงมีความสำคัญอย่างมากในหลายอุตสาหกรรม เช่น อาหาร เครื่องดื่ม น้ำดื่ม น้ำเสีย เคมีภัณฑ์ และห้องทดลอง
หลักการทำงานของเครื่องวัดค่ากรด-ด่าง (pH Meter)
เครื่องวัด pH ใช้หัววัดไฟฟ้าเคมี (Electrode) ตรวจจับแรงดันไฟฟ้าที่เกิดจากไอออนของไฮโดรเจนในสารละลาย แล้วแปลงเป็นค่าตัวเลขแสดงผลบนหน้าจอ ผู้ใช้งานสามารถอ่านค่าได้อย่างแม่นยำภายในไม่กี่วินาที
ทำไมต้องวัดค่ากรด-ด่าง (pH)
การวัดค่าพีเอช (pH) เป็นขั้นตอนพื้นฐานที่มีความสำคัญอย่างยิ่งในการควบคุมคุณภาพของน้ำ สารละลาย และกระบวนการผลิตในอุตสาหกรรมต่าง ๆ เนื่องจาก ค่าพีเอชมีผลโดยตรงต่อปฏิกิริยาเคมี ประสิทธิภาพของกระบวนการ และคุณภาพของผลิตภัณฑ์สุดท้าย หากค่า pH ไม่อยู่ในช่วงที่เหมาะสม อาจก่อให้เกิดปัญหาหลายประการ เช่น การเสื่อมสภาพของวัตถุดิบ การกัดกร่อนของเครื่องจักร หรือการเจริญเติบโตของเชื้อจุลินทรีย์ที่ไม่พึงประสงค์
- เพื่อควบคุมคุณภาพผลิตภัณฑ์ ค่า pH ส่งผลต่อคุณสมบัติทางเคมีของผลิตภัณฑ์ เช่น รสชาติ ความคงตัว และอายุการเก็บรักษา
- เพื่อรักษาสมดุลของกระบวนการผลิต หลายกระบวนการต้องการค่า pH ที่เฉพาะเจาะจงเพื่อให้ปฏิกิริยาเคมีเกิดขึ้นอย่างมีประสิทธิภาพ
- เพื่อควบคุมคุณภาพน้ำและสิ่งแวดล้อม ในงานบำบัดน้ำและสิ่งแวดล้อม ค่า pH เป็นตัวชี้วัดสำคัญในการตรวจสอบคุณภาพของน้ำ
- เพื่อความปลอดภัยและประสิทธิภาพของอุปกรณ์ ค่า pH ที่ไม่ถูกต้องอาจทำให้เกิดการกัดกร่อนในท่อ ถัง หรือเครื่องจักร ซึ่งส่งผลต่ออายุการใช้งานและต้นทุนการบำรุงรักษา การตรวจสอบค่า pH อย่างสม่ำเสมอจึงช่วยลดความเสียหายและยืดอายุการใช้งานของระบบ
- เพื่อการวิจัยและการควบคุมมาตรฐาน ในห้องปฏิบัติการและสถาบันการศึกษา การวัดค่า pH เป็นขั้นตอนสำคัญในการควบคุมตัวแปรของการทดลอง
ไม่ว่าจะเป็นงานผลิตอาหาร น้ำดื่ม ยา เคมีภัณฑ์ หรือสิ่งแวดล้อม ค่า pH ที่เหมาะสมคือสิ่งที่รับประกันถึงคุณภาพ ความปลอดภัย และความคงตัวของระบบ ดังนั้นการใช้ เครื่องวัด pH (pH Meter) ที่แม่นยำและเชื่อถือได้ จึงเป็นสิ่งจำเป็นในทุกอุตสาหกรรม
เครื่องมือวัดค่ากรด-ด่าง (pH) มีกี่รูปแบบ และแต่ละแบบเหมาะกับงานลักษณะใด
| ประเภทเครื่องมือ |
ลักษณะการทำงาน |
เหมาะกับงาน |
เครื่องวัด pH แบบปากกา (Pen Type pH Meter) |
ใช้หลักการไฟฟ้าเคมีในการตรวจจับไอออนไฮโดรเจนผ่านหัววัด (Electrode) ที่อยู่ปลายปากกา จากนั้นแสดงผลค่าบนหน้าจอดิจิทัลในไม่กี่วินาที |
เหมาะสำหรับการตรวจวัดค่า pH เบื้องต้นในภาคสนาม เช่น
- ตรวจน้ำในบ่อปลา สระน้ำ หรือฟาร์มไฮโดรโปนิกส์
- ตรวจสารละลายเบื้องต้นในห้องเรียน
- งานเกษตรกรรม และการตรวจคุณภาพน้ำทั่วไป
|
เครื่องวัด pH แบบพกพา (Portable pH Meter) |
เป็นเครื่องวัดแบบมือถือที่มีหัววัดแยกจากตัวเครื่อง สามารถต่อสายหัววัดลงในของเหลวได้โดยตรง แล้วอ่านค่าบนหน้าจอขนาดใหญ่ |
เหมาะสำหรับงานอุตสาหกรรมที่ต้องตรวจวัดนอกสถานที่ เช่น
- ตรวจคุณภาพน้ำในโรงงานผลิตอาหารและเครื่องดื่ม
- งานควบคุมคุณภาพในกระบวนการผลิต
- ตรวจวัดน้ำเสียในระบบบำบัด
- ใช้ในพื้นที่ภาคสนามที่ต้องการความรวดเร็วและแม่นยำ
|
เครื่องวัด pH แบบตั้งโต๊ะ (Benchtop pH Meter) |
ออกแบบมาสำหรับงานในห้องปฏิบัติการ โดยใช้หัววัดที่เชื่อมต่อกับเครื่องผ่านขาตั้ง (Electrode Stand) ผู้ใช้สามารถปรับตำแหน่งหัววัดได้สะดวก และอ่านค่าผ่านหน้าจอที่แสดงผลละเอียดระดับทศนิยม |
เหมาะสำหรับการวิเคราะห์และควบคุมคุณภาพในระดับห้องแล็บ เช่น
- ห้องปฏิบัติการในมหาวิทยาลัยหรือสถาบันวิจัย
- งานทดสอบผลิตภัณฑ์อาหาร เครื่องสำอาง ยา และเคมีภัณฑ์
- งาน QC และ R&D ที่ต้องการความแม่นยำสูง
|
เครื่องวัด pH แบบออนไลน์ (Online pH Controller / Monitor) |
เป็นระบบติดตั้งถาวรในกระบวนการผลิต โดยหัววัดจะจุ่มอยู่ในของเหลวตลอดเวลา และส่งสัญญาณต่อเนื่องไปยังตัวควบคุม (Controller) เพื่อแสดงผลและควบคุมระบบแบบอัตโนมัติ |
เหมาะสำหรับงานที่ต้องควบคุมกระบวนการแบบต่อเนื่อง เช่น
- ระบบบำบัดน้ำเสียในโรงงานอุตสาหกรรม
- ระบบผลิตน้ำบริสุทธิ์ (DI Water / RO System)
- กระบวนการเคมีที่ต้องควบคุมปฏิกิริยาอย่างแม่นยำ
- โรงงานอาหาร เครื่องดื่ม หรือเภสัชกรรมที่ใช้ระบบอัตโนมัติ
|

เครื่องวัดค่าพีเอชแบบดิจิตอล (Digital pH Meter)
เครื่องวัดค่าพีเอชแบบดิจิตอล (Digital pH Meter) เป็นอุปกรณ์ที่ใช้สำหรับวัดระดับความเป็นกรดหรือด่างของของเหลวได้อย่างแม่นยำ โดยแสดงผลค่าบนหน้าจอดิจิตอลในรูปแบบตัวเลข เครื่องวัดชนิดนี้ใช้หลักการไฟฟ้าเคมี โดยมีหัววัด (Electrode) ตรวจจับปริมาณไอออนไฮโดรเจนในสารละลาย แล้วแปลงผลเป็นค่าไฟฟ้าเพื่อคำนวณออกมาเป็นค่า pH (0–14) บนหน้าจอ ตัวเครื่องบางรุ่นยังสามารถ ชดเชยอุณหภูมิอัตโนมัติ (ATC) เพื่อให้ได้ค่าที่แม่นยำแม้ในสภาพแวดล้อมที่อุณหภูมิต่างกัน
- แบบปากกา (Pen Type) – ใช้งานง่าย พกพาสะดวก
- แบบพกพา (Portable) – กันน้ำ ทนทาน เหมาะกับงานภาคสนาม
- แบบตั้งโต๊ะ (Benchtop) – ความละเอียดสูง ใช้ในห้องแล็บ
- แบบออนไลน์ (Online Controller) – สำหรับติดตั้งในระบบควบคุมอัตโนมัติ
จุดเด่นของเครื่องวัดค่าพีเอชแบบดิจิตอล (Digital pH Meter)
- แสดงผลแบบดิจิตอล อ่านค่าง่ายและแม่นยำ ไม่ต้องเทียบสีหรือตัวชี้เข็ม
- มีระบบชดเชยอุณหภูมิอัตโนมัติ (ATC) ช่วยให้ได้ค่าที่ถูกต้องทุกสภาพแวดล้อม
- สอบเทียบได้หลายจุด (Multi-point Calibration) เพิ่มความมั่นใจในความเที่ยงตรง
- ออกแบบให้ใช้งานสะดวก แข็งแรง และพกพาง่าย เหมาะทั้งภาคสนามและห้องแล็บ
- วัดค่าได้รวดเร็ว เหมาะกับงานควบคุมกระบวนการผลิตที่ต้องการผลทันที
เหมาะกับอุตสาหกรรมใดบ้าง
- อุตสาหกรรมอาหารและเครื่องดื่ม
- อุตสาหกรรมเคมีและเภสัชกรรม
- อุตสาหกรรมสิ่งแวดล้อมและบำบัดน้ำเสีย
- อุตสาหกรรมอิเล็กทรอนิกส์และผลิตน้ำบริสุทธิ์ (DI/RO Water)
- ห้องปฏิบัติการและสถาบันการศึกษา
เครื่องวัดค่าพีเอชแบบดิจิตอล (Digital pH Meter) [CLICK]
โพรบวัดพีเอช (pH Probe) สำหรับเครื่องวัดค่ากรด-ด่าง
โพรบวัดพีเอช (pH Probe) หรือที่เรียกว่า “หัววัด pH” เป็นส่วนสำคัญของเครื่องวัดค่ากรด-ด่าง (pH Meter) ทำหน้าที่ตรวจจับระดับความเข้มข้นของไอออนไฮโดรเจนในสารละลาย แล้วแปลงสัญญาณไฟฟ้าที่เกิดขึ้นให้เป็นค่าพีเอช (pH) แสดงผลบนหน้าจอของเครื่องวัด
การเลือกโพรบที่เหมาะสมจึงมีผลอย่างมากต่อความแม่นยำของการวัด โดยโพรบแต่ละแบบถูกออกแบบมาให้เหมาะกับลักษณะของสารละลายที่แตกต่างกัน เช่น น้ำสะอาด น้ำเสีย ของเหลวหนืด หรือสารเคมีเข้มข้น นอกจากนี้ยังมีรุ่นที่สามารถชดเชยอุณหภูมิอัตโนมัติ หรือใช้ได้ในอุณหภูมิสูง เพื่อรองรับงานเฉพาะทางในภาคอุตสาหกรรม
โพรบที่มีคุณภาพสูงจากแบรนด์ชั้นนำจะช่วยให้ได้ค่าการวัดที่เสถียร มีอายุการใช้งานยาวนาน และลดโอกาสความคลาดเคลื่อนระหว่างการใช้งานในระยะยาว
วิธีการเลือกซื้อโพรบวัดพีเอช (pH Probe)
- ประเภทของข้อต่อ connection ของโพรบกับตัวเครื่องวัด
- เลือกโพรบวัดบอดี้ เป็นแบบ Glass body หรือ Plastic (epoxy)
- เลือกอิเล็คโทรดแบบ Sealed หรือ Refillable pH
- เลือกอิเล็คโทรดแบบ Single-Junction หรือ Double-Junction
- เลือกปลายของพีเอชอิเล็คโทรดที่คุณต้องการ
โพรบวัดพีเอช (pH Probe) สำหรับเครื่องวัดค่ากรด-ด่าง [CLICK]